Талия Миңнуллина: «Без инвесторлар белән эшләү стандартын билгелибез»
Татцентр белән әңгәмә: https://tatcenter.ru/rubrics/razbor/taliya-minullina-my-zadaem-standart-raboty-s-investorami/
2021 ел ахырында Региональ инвестицион стандарт расланды. ТР Инвестицион үсеш агентлыгы башлыгы инвесторлар белән эшләү өчен ни өчен махсус документ кабул итәргә кирәклеген аңлата.
Кабул ителгән стандарт бүгенге көндә регионнарның, шул исәптән республикабызның инвестицион җәлеп итүчәнлеген яхшырту буенча төп инструментларның берсе булып тора. Сүз уңаеннан, ул инвесторлар белән югары эш планкасын алган төбәкләр тәҗрибәсе нигезендә эшләнгән, алар арасында Татарстан да бар иде. Димәк, республика тәҗрибәсе хәзер бөтен Россиягә тарала дип әйтергә була.
Стандарт бердәм принципларның 5 төп элементны һәм яңа инвестиция проектларын эшләтеп җибәрү шартларын үз эченә ала:
1. Инвестиция декларациясе,
2. Инвестицион комитет,
3. Үсеш агентлыгы,
4. Инвестицион карта,
5. Инвестицион кагыйдәләр җыентыгы.
Стандартны һәм аның элементларын гамәлгә ашыру инвесторларның дәүләт структуралары белән үзара эшчәнлеген ачыклык белән тәэмин итә, төп хезмәтләр һәм ярдәм чаралары алуның барлык этапларында эшмәкәрләрнең хокукларын яклау механизмнарын регламентташтыра.
Регинвестстандартның төп бурычы — бизнеска тотрыклылык гарантияләрен, инвестиция проектының бөтен циклын гамәлгә ашыру дәвамында төбәктә эшләү өчен бер үк шартларны тәэмин итү.
- Талия Илгизовна, Инвестиция советы кайчан оешкан һәм аны кем җитәкли?
- Безнең республикада Инвестицион комитет Татарстанның Инвестиция советы дип атала. Ул Татарстан Республикасы Президентының 2012 елның 5 июлендәге Указы белән оештырылган. Инвестиция советы рәисе – ТР Рәисе Рөстәм Миңнеханов.
Татарстан Республикасы Инвестиция советы инвесторларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау, Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, Татарстан Республикасы территориясендә инвестицион үсеш агентлыгы тарафыннан җайга салынмаган инвестицион проектларны гамәлгә ашыру мәсьәләләре буенча вәкаләтле оешмалар белән мөмкин булган каршылыкларны һәм бәхәсләрне судка кадәр тәртиптә хәл итү максатында эш итә.
- Инвестиция советы үз утырышларында нинди карарлар кабул итә?
- Инвестсовет утырышларында аукционнар үткәрмичә арендага җир кишәрлекләре һәм гамәлгә ашыруга әзерлекнең югары стадиясендә инвестицион проектлар таләп ителә торган масштаблы социаль әһәмиятле проектлар карала, алар буенча республика җитәкчелеге дәрәҗәсендә бәхәсле мәсьәләләр буенча карарлар кабул итү, шулай ук инвестицион климатны яхшырту мәсьәләләре карала. Инвестор мәнфәгатьләрен яклауга кагылышлы проектны яки мәсьәләне инвестиция Советына чыгару өчен ул аны ТР Инвестицион үсеш агентлыгына җибәрергә тиеш.
2023 елда Инвестиция советының 18 утырышы уздырылды, 350 млрд сумлык 62 проект каралды. 2023 елда утырышлар нәтиҗәләре буенча җир кишәрлекләрен арендага бирү турында 23 боерык бирелгән.
- Ә бу контекстта үсеш агентлыгының нинди функцияләре бар?
- Безнең республикада үсеш агентлыгы итеп ТР Инвестицион үсеш агентлыгы билгеләнде. Ул республика икътисадына инвестиция проектларын гамәлгә ашыру, шул исәптән дәүләт-хосусый партнерлык механизмнарын кулланып, шәхси инвестицияләр җәлеп итүне гамәлгә ашыручы республика башкарма хакимияте органы булып тора.
Проектларны Татарстан Республикасы территориясендә «бер тәрәзә» принцибы буенча инвестицион проектларны гамәлгә ашыруда ярдәм итү буенча инвестицион эшчәнлек субъектларының үзара хезмәттәшлеге Регламентына ярашлы рәвештә Агентлык озата бара.
Проектны гамәлгә ашыру максатыннан инвесторга Агентлыкка инвестиция проектын озата бару буенча ярдәм күрсәтү турында гариза, шулай ук инвестиция проектының резюмесын җибәрергә тәкъдим ителә.
- Татарстан Республикасының инвестицион картасы белән кайда танышырга мөмкин?
- Республиканың инвестицион картасы Татарстанның инвестицион порталында урнаштырылган. Ул инвесторга төбәк турында ресурсларны бүлү, кирәкле инфраструктура, мәйданчыклар, инвестиция проектларын гамәлгә ашыру өчен өстенлекле режимнар (алдынгы үсеш территорияләре, махсус икътисади зоналар) булу турында мәгълүмат бирә.
Яңартылган инвестицион карта Агентлык тарафыннан агымдагы елның мартында эшли башлады. Хәзер ул проектны урнаштыру өчен урын сайлау өчен яңа инструментлар, шулай ук объектларны сайлау тарихын саклау өчен шәхси кабинет тәкъдим итә.
- Инвестицион кагыйдәләр җыентыгы проектны гамәлгә ашыру вакытын кыскарту өчен инвестор һәм процесска кертелгән хакимият органнары һәм ресурслар белән тәэмин итүче оешмаларның билгеле бер эш итү алгоритмнарын күздә тота. Нинди ведомстволар һәм нәрсә өчен җаваплы?
Стандартның эчтәлеге буенча иң әһәмиятле элементы - инвестиция кагыйдәләре җыентыгы. Бу - дәүләт органнары, муниципалитетлар, ресурслар белән тәэмин итүче оешмалар һәм инвесторларның инвестиция проектларын гамәлгә ашырганда таләп ителә торган иң мөһим хезмәтләр буенча эш итү алгоритмнары, шул исәптән: төзелешкә рөхсәт бирү, объектларны файдалануга тапшыру, электр, газ, җылылык, су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу челтәрләренә тоташтыру, җир кишәрлекләрен арендага алу.
Административ киртәләрне киметү максатыннан инвестор өчен «Сквозной инвестиционный поток» проекты булдырылган. Ул инвесторның 9 эш алгоритмын күздә тота, анда процесска инвесторлар белән иң күп эшләүчеләрдән теге яки бу башкарма хакимият органы кертелә.
- Проектының төп максаты нинди?
- Татарстан Республикасын Түбән Новгород өлкәсенә беркетеп, күзәтүче регионнар санына керттеләр - бу пилотлы регион. Проект РФ Беренче вице-премьеры Андрей Белоусовның туры кураторлыгы астында «Росатом» дәүләт корпорациясенең методологик ярдәме белән гамәлгә ашырыла.
Проектның төп максаты - инвесторның идея барлыкка килүеннән алып капитал инвестицияләр кертүгә кадәр юлын кыскарту.
Башкача әйткәндә, сакчыл җитештерү принципларын кертү ярдәмендә төбәктә инвестиция проектын әзерләү һәм гамәлгә ашыру өчен сарыф ителгән вакытны һәм ресурсларны кыскарту буенча резервлар, шул исәптән инвестор өчен барлык төп процедураларны үтү буенча резервлар табылырга тиеш.
2022 елның октябреннән Татарстанда профильле министрлар һәм ведомство җитәкчеләре җитәкчелегендәге эшче төркемнәр оештырылды, аларның составына барлыгы 90нан артык кеше керә, инвесторның эш итү алгоритмнарын карталаштыру буенча эш башкарылды, 22 эш сессиясе узды.
- Республикада Регинвестстандарт системасын кертүнең аралык нәтиҗәләре нинди?
- Әйтергә кирәк, әлбәттә, федераль хакимият бүген инвесторга зур адымнар ясый, һәм стандарт системасы — бу эшнең бер өлеше.
Беренче чиратта, бюрократик проблемалар ачыкланды, мәсәлән, процессларны сузу, ә инвестор өчен вакыт — акча!
Агентлыкка беркетелгән җир кишәрлекләрен сату үткәрмичә арендага бирү алгоритмы буенча процесс вакыты кыскартылган инде. Татарстан Республикасы Инвестиция советының көн тәртибен һәм беркетмәсен килештерү тәртибе эшләнде һәм расланды, юридик затларга җир кишәрлекләрен сату үткәрмичә арендага бирү тәртибенә үзгәрешләр кертелде һәм кабул ителде, шул исәптән процедураларның икеләтә булуы да юк ителде.
Проектлар буенча бөтен эш электрон рәвештә алып барыла: инвесторлар инвестиция порталында гариза бирә ала, барлык инвестиция проектлары «Татарстан инвестицияләрен контрольдә тоту» мәгълүмати системасына кертелә, анда проектларны гамәлгә ашыру мониторингы даими рәвештә башкарыла.
Бу чаралар инде эшләп киткән дип саныйм. 2023 елның гыйнвар-декабрь айларында икътисадны, шул исәптән социаль өлкәне үстерүгә Татарстан Республикасында төп капиталга 1,2 трлн сумга якын акча алынган, бу 2022 ел дәрәҗәсенә карата чагыштырма бәяләрдә 120% тан артык тәшкил итә.
Төп капиталга инвестицияләр күләме, барлык дәрәҗәдәге бюджет акчаларыннан тыш, 953 275,6 млн сум тәшкил итте, яки 2022 елга 122,7%. 2023 елның гыйнвар-декабрь айларында төп капиталга инвестицияләр күләме буенча Татарстан Идел буе федераль округы төбәкләре арасында 1 урынны, Россия Федерациясе субъектлары арасында 6 урынны биләде.
Белешмә
1. Инвесторлар белән эшләүнең төп принциплары, шулай ук төбәкнең инвестиция командасы махсус документта - Татарстан Республикасының Инвестиция декларациясендә билгеләнгән. Ул ТР Президентының 18.06.2012 елгы Указы белән расланган.
2. ИҮА нигезләмәсе ТР Министрлар Кабинетының 06.06.2011 елның № 460 «Татарстан Республикасының инвестицион үсеш агентлыгы мәсьәләләре» карары белән расланган.
3. Татарстан Республикасы территориясендә инвестицион проектларны гамәлгә ашыруда ярдәм итү буенча инвестицион эшчәнлек субъектларының үзара хезмәттәшлеге регламенты Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының 20.02.2019 ел, № 118 карары белән расланды