«Россия – Ислам дөньясы: KazanSummit 2022» XIII Халыкара икътисадый саммиты: 6 меңнән артык кунак, 10 меңнән артык күргәзмәгә килүче - Татарстан Республикасында төп халыкара вакыйга нәрсә белән истә калды
«Россия – Ислам дөньясы: KazanSummit 2022» XIII халыкара икътисадый саммиты 2022 елның 19-21 маенда Казанда узды. Саммит кысаларында үткәрелә торган төрле чараларда һәм конференцияләрдә дөньяның 64 иленнән һәм Россиянең 59 төбәгеннән 6388 кеше катнашты, алар арасында 50 Россия һәм чит ил сәүдә-сәнәгать палаталарыннан вәкилләр бар иде.
KazanSummit эшлекле программасының беренче көне
KazanSummit 2022 нең беренче көне, 19 май, күп кенә мөһим чаралар һәм вакыйгалар белән билгеләп үтелде. 2022 елның эшлекле һәм мәдәни көн тәртибе кунакларга һәм катнашучыларга халыкара Хәләл көнен (WHD-2022), мода Modest Fashion Day фестивален, шулай ук берничә конференция һәм форум, халыкара килешүләр һәм меморандумнар имзалау тантаналарын һәм иң югары дәрәҗәдә очрашуларны тәкъдим итте.
Татарстан Республикасының инвестицион үсеш агентлыгы җитәкчесе Талия Миңнуллина билгеләп үткәнчә, «KazanSummit 2022 регионда һәм ИХО илләрендә эшкуарлык экосистемасының икътисади мөмкинлекләрен һәм эшлекле потенциалын киңәйтә һәм дөнья базарында мөселман стартапларының танылуын арттырачак!».
Саммит мәйданчыгында барлыгы 30 килешү имзаланды. «Төньяк — Көньяк» халыкара транспорт коридорын үстерү кысаларында тышкы сәүдә, транспорт һәм логистика өлкәсендә хезмәттәшлекне үстерүгә юнәлдерелгән килешүләргә кул куюны истә калырлык вакыйгаларның берсе дип атарга мөмкин. Килешүләргә кул кую нәтиҗәләре буенча Татарстанның Яшел Үзән районында «Агроэкспресс-Казан» үзәгенең күпләп-бүлү мәйданчыгы - тизләтелгән контейнер поездлары ярдәмендә Казахстан, Үзбәкстан, Иран, Кытай һәм Якын Көнчыгышка Россия азык-төлек продуктларын китерү буенча махсуслаштырылган сервис барлыкка киләчәк. Шулай ук Татарстан Республикасы Хөкүмәте һәм «VTK Global investments and Trading Ltd» Төркия компаниясе арасында республика территориясендә яңартыла торган энергия чыганакларында электростанцияләр төзү проектын гамәлгә ашыру буенча эшчәнлекнең барлык рәвешләрен үстерүгә юнәлдерелгән үзара аңлашу турында меморандумны да билгеләп үтәргә кирәк.
Саммитның беренче көненең төп вакыйгалары арасында Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнехановның Россиядә чит ил дәүләтләренең Гадәттән тыш һәм Тулы вәкаләтле илчеләре белән очрашуы булды.
Саммитның эшлекле өлешенең беренче көне ахырында Modest Fashion Day фестивале кысаларында Россия, Индонезия, Казахстан, Үзбәкстан һәм Испаниядән 12 дизайнер модалы коллекцияләр күрсәтте. "Kazan Expo" халыкара инвестицион форумында Россиянең һәм чит илләрнең танылган һәм абруйлы экспертлары әлеге мода юнәлешен гармонияле мәдәниятара һәм диниара багланышлар өчен коммуникация чарасы буларак куллану, шулай ук аның актуальлеге, үсеше һәм дөнья ислам икътисадының аерылгысыз өлеше буларак ярдәм итү чаралары турында фикер алыштылар.
Russia Halal Expo күргәзмәсе
Саммит эшенең башында кунаклар һәм катнашучыларны RUSSIA HALAL EXPO күргәзмәсе каршы алды, ул хәләл стандартына туры килә торган товарлар һәм хезмәтләр белән тәэмин итүче дистәләгән компанияләрне берләштерде. Күргәзмә икътисадның барлык өлкәләрен дә диярлек күрсәтте. Биредә 7 илдән: Россия, Төркия, Иран, Малайзия, Индонезия, Үзбәкстан, Кыргызстан һәм Россиянең 18 төбәгеннән 147 экспонент тәкъдим ителгән. Күргәзмә мәйданы 10 000 квадрат метр тәшкил итте. Иң эреләре - Татарстан (815 квадрат метр) һәм Төркия (426 квадрат метр) зоналары.
Саммитны ачу тантанасында һәм «Russia Halal Expo» хәләл индустриясенең халыкара күргәзмә экспозициясендә Татарстан Президенты һәм «Россия-Ислам дөньясы» стратегик караш төркеме рәисе Рөстәм Миңнеханов чыгыш ясады: “KazanSummit - безнең илдә Россия Федерациясе регионнары һәм Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасы илләренең икътисадый хезмәттәшлегенең төп һәм бердәнбер мәйданы. Саммит үзен яңа элемтәләр урнаштыру һәм илебезнең икътисади мөмкинлекләрен һәм инвестицион потенциалын тәкъдир итү өчен уңышлы бизнес-платформа сыйфатында күрсәтте... Быел эшлекле программа бик бай — без партнерлык финанслары, медицина, спорт, креатив индустрия, экспорт үсеше һәм башка күп юнәлешләр буенча фикер алышачакбыз... Агымдагы елда яңа программа өчен лейтмотив булып уртак куллану икътисады һәм хәләл гомуми байлык торачак”.
KazanSummit 2022 пленар утырышы
KazanSummit 2022 пленар утырышының темасы «Уртак куллану икътисады һәм хәләл гомуми иминлек» буларак яңгырады. Утырышның модераторы - TRT World телеканалының баш мөхәррире Йосыф Эрим. Спикерлар булып KazanSummit 2022нең хөрмәтле кунаклары Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов, Россия Федерациясе Икътисадый үсеш министры Максим Решетников, Төрекмәнстанның Милли Гәнгәш Халк Маслахаты Рәисе Гурбангулы Бердымухамедов һәм башкалар чыгыш ясады.
Сателлит чаралар
Беренче көн чаралары арасында шулай ук Россиядә ислам финанслары базарын үстерү перспективаларына багышланган SberTalk конференциясе, “Россиядә һәм чит илләрдә хәләл индустрияне үстерү: "зур интернет-системаларның бер өлеше булу" конференциясе”,"Хәләл индустриясе: кичә, бүген, иртәгә. Хәләл экспорт базарын үстерү призмасы аша" һәм "Киләчәк глобаль хәләл-трендлар" панель дискуссияләр, шулай ук “Ак Барс Банк” ГАҖ үткәрә торган финанс экспертлары марафоны булды. "Ак Барс Банк" ГАҖ -Russia Halal Expo күргәзмәсе генераль партнеры. Банк вәкилләре яңа продуктны тәкъдир итү өчен саммит мәйданчыгын файдаланды: алкомаркетларда, казиноларда һәм шәригатькә каршы башка биналарда түләү операцияләре үткәрергә ярамаган ислам дебет картасын, шулай ук гомумикътисади вәзгыятькә җентекле күзәтү үткәргән финанс экспертлары марафонын үткәрде, бүгенге чынбарлыкта акчаны саклап калу һәм арттыру өчен куркынычсыз акча салу турында сөйләделәр. Экспертлар: Кира Юхтенко, биржа күзәтүчесе, инвестор, “InvestFuture” проекты авторы; Евгений Коган, bitkogan каналы авторы, «Московские партнеры» компаниясе президенты, Югары икътисад мәктәбе профессоры; Рами Зайцман, инвестицион аналитик.
Халыкара Машина төзелеше кластер форумы
Саммит кысаларында шулай ук VIII машина төзелеше кластер форумы да узды. Форумның төп темалары - чикләүләр шартларында хезмәт җитештерүчәнлеген арттыру, импортны алыштыруның яңа мөмкинлекләре, цифрлаштыру, автоматлаштыру, роботлаштыру һәм ИТ-карарлар өлкәсендә проектларга федераль һәм региональ ярдәм күрсәтү, экологик проектларда инновацион эшләнмәләр, газ белән тәэмин итүнең һәм техник газларны җитештерүнең заманча чишелешләре һ.б. Кластер вәкилләре 40тан артык потенциаль тәэмин итүчеләр белән очрашты, аларның 5се киләчәктә уңышлы хезмәттәшлек белән танышачак, дип сөйләде Татарстан Республикасы Машина төзелеше кластеры рәисе Сергей Майоров.
KazanSummit 2022 үзенчәлекләре
KazanSummit 2022 программасы үзенчәлекләренә World Halal Day ны кертергә мөмкин, ул 2014 елдан башлап җир шарының төрле почмакларында ел саен үткәрелә. Хәләл - ул азык-төлек продуктлары гына түгел, ә хезмәтләрнең һәм коммуникацияләрнең тулы кыйммәтле экосистемасы да. World Halal Day - ислам бизнесы өлкәсендә иң зур форум һәм халыкара күргәзмә, ул хәләл стандартына туры килә торган товарлар һәм хезмәтләр белән тәэмин итүче дистәләгән компанияләрне берләштерә.
Бүгенге көн – икътисадны трансформацияләү вакыты, анда хәләл индустриясе H2B, H2C һәм H2G илләр һәм бизнес арасындагы элемтәләр аша төп рольне уйнарга тиеш: Halal 2 Government — эшлекле элемтәләр төзү; Halal 2 Business — килешүләр төзү һәм яңа проектларны эшләтеп җибәрү; Halal 2 Consumer — клиентка юнәлгән хәләл продуктлар. Бу сүзләр 2022 ел саммитының төп идеясен белдерүдә берләшә: H2B+H2G+H2C = HALAL2WORLD-хәләл дөньясы.
Татарстан Республикасы инде күп еллар дәвамында үз территориясендә яшьләр өчен зур халыкара чаралар уздыра. Алар арасында Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасы илләренең VIII Яшь эшмәкәрләр форумы (төрле илләрдән килгән катнашучылар – стартаплар, алар үз проектларын инвесторларга һәм экспертларга тәкъдим итә, приз фонды 10 мең АКШ доллары тәшкил иткән), ИХО илләренең яшь дипломатларының VI Форумы һәм Халыкара Коръән уку конкурсы. Моннан тыш, 2022 елда Казан «ИХО Яшьләр башкаласы — 2022» статусын алды. Чаралар кысаларында Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасы Яшьләр форумы Президенты Таха Айхан да чыгыш ясады, ул Казанга шундый истәлекле елда – Идел буе Болгар дәүләтендә ислам динен кабул итүгә 1100 ел тулу уңаеннан «Яшьләр башкаласы» статусын бирүнең мөһимлеген билгеләп үтте.
Идел буе Болгарстанында Ислам динен кабул итүгә 1100 ел тулуга багышланган чаралар
19 һәм 20 майда, нигездә, эшлекле чараларга, ә өченче, 21 майда, Идел буе Болгар дәүләтендә ислам динен кабул итүгә 1100 ел тулуга багышланган иде. Шулай итеп, 20 һәм 21 май көннәрендә Казанда һәм Болгарда уникаль яктылык тамашасы узды. 2022 елның 20 маенда Казанда Җәмигъ мәчете комплексы төзелеше уңаеннан истәлекле таш кую тантанасы булды. Беренче ташны Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов салды. "Безнең җиребездә 1000 елдан артык диниара диалог һәм татулык культурасы формалашты һәм үстерелде, күршеләрчә мөнәсәбәтләр үсеш алды. Халык составының техник һәм дини төрлелеге белән бәйле мәсьәләләрне хәл итүгә якын килү күп очракта республиканың алга таба үсешендә социаль икътисади һәм гуманитар максатларга ирешергә мөмкинлек бирә".
21 май көнне Болгарда «Изге Болгар җыены» бәйрәме узды, аның кысаларында мәдәни программасы тәкъдим ителде: Җәмигъ мәчете каршындагы мәйданда концерт һәм өйлә намазы, анда 7 илдән һәм Россиянең 76 төбәгеннән 1100 имам катнашты. Идел Буе Болгарының дәүләт дине буларак, ислам динен рәсми кабул итү истәлегенә тантаналы чаралар биредә 1989 елдан башлап ел саен үткәрелә.
KazanSummit 2022 адресына югары дәрәҗәле затларның котлау сүзләре
Россия Федерациясе Президенты Владимир Путин саммит кунакларына һәм анда катнашучыларга, шулай ук Идел буе Болгар дәүләтендә ислам динен кабул итүгә 1100 ел тулу уңаеннан бәйрәм чараларын оештыручыларга котлау телеграммасы юллады. “Бу тантаналарга дистәләрчә илдән кунаклар килүенә без чын күңелдән шат. Идел буе Болгары тарафыннан Ислам динен кабул итү илебез тарихында иң мөһим чорларның берсе булды, аның күп динле дәүләт буларак формалашуына сизелерлек йогынты ясады”.
Россия Федерациясе Икътисадый үсеш министры Максим Решетников җыелганнарга Россия Федерациясе Хөкүмәте рәисе Михаил Мишустинның мөрәҗәгатен укыды: "Хөрмәтле “Россия – Ислам дөньясы: KazanSummit 2022” XIII халыкара икътисадый саммитының пленар утырышында катнашучылар һәм кунаклары, сезне саммитта сәламләвемә шатмын. Форум эшләгән чорда абруй һәм халыкара танылу алды. Бүген ул янә Татарстан башкаласында дәүләт хакимияте органнары, финанс институтлары вәкилләрен, Россия һәм чит ил бизнесы лидерларын җыйды.
Россия һәм Ислам дәүләтләрен дуслык һәм тирән хөрмәт җепләре бәйли. Без сәүдә-икътисадый, фәнни-техник һәм гуманитар өлкәләрдә хезмәттәшлекне актив үстерәбез. Эре уртак проектларны тормышка ашырабыз. "Россия — Ислам дөньясы" форумы — безнең төрле планлы хезмәттәшлеккә өстәмә импульс бирү өчен уникаль мөмкинлек. Тәҗрибә белән алмашуны киңәйтү, яңа эшлекле элемтәләр урнаштыру, килешүләр төзү, дәүләтләрнең һәм төбәкләрнең инвестицион проектларын тәкъдир итү».
Пленар утырыш спикеры булган Россия Федерациясе Тышкы эшләр министры урынбасары Михаил Богданов җыелганнарга Россия Федерациясе Тышкы эшләр министры Сергей Лавровның Юлламасын тапшырды: «Казан күп еллар дәвамында Россия һәм Ислам хезмәттәшлеге оешмасы әгъзалары булган дәүләтләрдән сәясәтчеләр, бизнесменнар һәм экспертлар диалогы өчен мәйданчык булып тора. Быел Идел буе Болгар дәүләтендә ислам динен кабул итүгә 1100 ел тулуга багышланган чаралар - Россиянең ислам дөньясы белән мөнәсәбәтләренең күп гасырлык тарихы аша торышына һәм перспективаларына күз салу өчен менә дигән форсат.
Шунысы куанычлы, бүген, безне берләштерә торган күп нәрсәдән, барыннан да элек, халыкара тормышны демократияләштерү максатына тугры булуыбызны, шулай ук дөнья халыкларының үз язмышларын мөстәкыйль билгеләү хокукын һичшиксез хөрмәт итүне аерып алырга мөмкин. Россия Федерациясе һәм мөселман дәүләтләрендә тигез хокуклы һәм үзара файдалы мөнәсәбәтләрне алга этәрүдә ике як өчен дә кызыксыну белдерәбез. Быел Казанга "Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасының Яшьләр башкаласы" статусын бирү — моның ачык дәлиле".
Төркия Президенты Рәҗәп Тайип Эрдоган чарада катнашучыларга һәм кунакларга уңышлар һәм иминлек теләде: "Унөченче халыкара "Россия — Ислам дөньясы" саммиты уңышлы узсын һәм безнең илләргә һәм халыкларга иминлек китерсен дип Ходайдан сорыйм. Саммит Россиядә һәм Ислам дөньясы белән кардәшләребез - мөселман кардәшләребез арасында гуманитар, икътисадый һәм мәдәни мөнәсәбәтләрне үстерүгә ярдәм итәр дип ышанам".
“Россия – Ислам дөньясы” стратегик караш төркеменең пленар утырышы барышында Россия Федерациясе Икътисадый үсеш министры Максим Решетников: “Без ике яклы нигездә дә, Ислам хезмәттәшлеге оешмалары кысаларында да партнерлык мөнәсәбәтләрен үстерергә әзер. Өстәвенә, сыйфатлы үсеш өчен база булдырылган инде - соңгы өч елда Россия белән Ислам хезмәттәшлеге оешмасы дәүләтләре арасында товар әйләнеше чиреккә артты. Хәзер уртак проектларны үстерергә иң вакыт”.
KazanSummit 2022нең хөрмәтле кунаклары: Төрекмәнстан халкының Милли Гәнгәш Халк Маслахаты Рәисе Гурбангулы Бердымухамедов, Россия Федерациясе Икътисадый үсеш министры Максим Решетников, Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов, Татарстан Республикасы Дәүләт Киңәшчесе Минтимер Шәймиев, Судан Республикасы Премьер-министры вазыйфаларын башкаручы Осман Элдирдири, Бәһрәйн Корольлеге Ислам эшләре буенча югары совет рәисе Шейх Абдрахман Мөхамед Рашед Әл Хәлифә, Бөтендөнья хәләл көне (UNWHD) рәисе Мөхәммәт Джинна, KOSGEB башлыгы Хәсән Басри Курт, Россия ССП президенты Сергей Катырин, БГӘ икътисад министры урынбасары Абдулла әл-Салех, Россия Федерациясе Тышкы эшләр министры урынбасары Михаил Богданов, Россия Федерациясе Тышкы эшләр министрының мөселман дәүләтләре оешмалары белән хезмәттәшлек буенча махсус вәкиле, илче Константин Шувалов, “Росгеология” генераль директоры Сергей Горьков, Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасы каршындагы Россия Федерациясенең даими вәкиле Рамазан Абдулатипов, SMIIC Генераль секретаре Ихсан Овют, World Halal Summit Президенты Юнус Эте, ИХО яшьләр форумы Президенты Таха Айхан, Россия Икътисад – географы, МДУ профессоры Наталья Зубаревич, Россия төбәкләре җитәкчеләре, ИХО илләре парламентлары депутатлары, шулай ук 32 илчелек һәм консуллык җитәкчеләре, илнең 40 регионыннан, Абхазия, Үзбәкстан һәм Кыргызстаннан 45 сәүдә-сәнәгать палатасы җитәкчеләре катнашты.
Кунаклар һәм катнашучылар бай эшлекле программаны, нәтиҗәле очрашуларны билгеләп үттеләр, «Россия – Ислам дөньясы: KazanSummit 2022» Халыкара икътисади саммитының дәрәҗәсен һәм масштабын югары бәяләделәр һәм аны озак еллар дәвамында иң яхшыларның берсе дип атадылар.
Саммитның миссиясе - Россия һәм Ислам дөньясы илләре арасында җайга салынган элемтәләр урнаштыру, Россиянең ИХО илләрендә һәм ИХО илләренең Россиядә уңай имиджын ныгыту буенча чаралар үткәрү, проектларны халыкара дәрәҗәгә чыгару.