2024 елда ватандашлар белән сәүдә-икътисадый хезмәттәшлек
Бүген Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Ватандашлар эшләре буенча координация советы утырышы узды. Аны Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Рәисе, Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Ватандашлар эшләре буенча координация советы рәисе Фәрит Мөхәммәтшин алып барды.
Барлыгы әлеге форумда ватандашларның иҗтимагый берләшмәләреннән 400дән артык активист, дөньяның 100дән артык иленнән килгән Россия диаспорасы вәкилләре, Россия сенаторлары һәм Дәүләт Думасы депутатлары, профильле министрлыклар һәм ведомстволар, руханилар, иҗтимагый оешмалар лидерлары катнашты.
Фәрит Мөхәммәтшин конгресс барышында яңгыраган федераль җитәкчеләр фикерләре һәм бәяләмәләре белән таныштырды.
Үзенең сәламләвендә Россия Федерациясе Президенты В. В. Путин ассызыклаганча, «Россия чит ил ватандашларына ярдәм күрсәтүгә юнәлдерелгән тырышлыкны эзлекле рәвештә арттыра».
Федерация Советы Рәисе В. И. Матвиенко билгеләп үткәнчә, «чит ил эшләре министрлыгы һәм Россотрудничество, чит ил җәмгыятьләре, төбәкләрнең хакимият органнары, коммерциячел булмаган һәм мәгариф оешмаларының даими тырышлыгы нәтиҗәсендә Россиядә җир шарының төрле почмакларыннан килгән ватандашлар белән диалогның уникаль системасы төзелде».
Фәрит Мөхәммәтшин үзенең чыгышын дәвам итеп, 2024 елда Татарстан Республикасында уздырылган төп чараларны искә төшерде: Фиджитал-спорт концепциясендә беренче халыкара мультиспорт турниры «Киләчәк уеннары» (февраль), V БРИКС илләре спорт уеннары (июнь), XVI БРИКС саммиты (октябрь). Ул билгеләп үткәнчә, республикада беренче мәртәбә 24 дәүләт һәм 6 төп халыкара оешма лидерлары җыелды – барлыгы дөньяның 36 иленнән 5 меңнән артык рәсми делегация әгъзасы. Фәрит Мөхәммәтшинның VIII ватандашлар конгрессының пленар утырышында ясаган чыгышы барышында ватандашлар исеменнән Россия Федерациясе җитәкчелегенә һәм шәхсән С. В. Лавровка Татарстан Республикасында мондый масштаблы чараларны уздыруга зур ышаныч белдерүләре өчен рәхмәт сүзләре җиткерелде.
Татарстан Республикасында уздырылган чаралар Татарстанның имиджын ныгытуга үз өлешен кертте, республикага ышаныч дәрәҗәсен арттырды. Бу хакта төрле делегацияләр вәкилләренең саммит нәтиҗәләре буенча уңай бәяләмәләр дә сөйли. Республикада Татарстан Республикасы Рәисе Р. Н.Миңнеханов җитәкчелегендәге Татарстан командасы белән горурланалар, алар федераль коллегалары белән тыгыз хезмәттәшлектә иң катлаулы мәсьәләләрне хәл итәргә сәләтле.
Мөхәммәтшин Ислам хезмәттәшлеге оешмасына кергән илләр белән күп яклы элемтәләрне үстерүгә игътибар бирде. Ислам дөньясы белән багланышлар ике яклы нигездә дә, күп яклы икътисадый һәм сәяси мәйданчыклар аша да, шул исәптән «Россия – Ислам дөньясы» стратегик караш төркеме форматында да төзелә, аның рәисе Россия Федерациясе Президенты В. В. Путин кушуы буенча Татарстан Республикасы Рәисе булып тора.
Россия Федерациясе Президенты В. В. Путинның 2023 елның 17 гыйнварындагы № 17 Указы нигезендә федераль статус алган Россия һәм Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасы дәүләтләренең традицион халыкара икътисадый форумы «Казан форумы» Төркем эшенең икътисадый үлчәме булып тора.
2024 елның 14-19 маенда XV юбилей форумы кысаларында «Россия – Ислам дөньясы» стратегик караш төркеменең еллык утырышын, татар дин әһелләренең Бөтенроссия форумын, хәләл-индустрия һәм Изге Болгар Җыены халыкара күргәзмәсен үз эченә алган масштаблы чаралар оештырылды.
Мөхәммәтшин искә төшергәнчә, Координацион советның 15 нче утырышы нәтиҗәләре буенча 2024 елга комплекслы бурычлар расланды һәм конструктив ведомствоара багланышларның максатчан ориентирлары куелды, алар, тулаем алганда, уңышлы үтәлде. Катнашучыларның игътибарын киләсе 2025 елда эш темпларын киметмәскә кирәклегенә юнәлтте, шул исәптән Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгын бәйрәм итү кысаларында, БДБ илләрендә игълан ителгән Җиңүнең 80 еллыгы һәм Тынычлык елы форматында. Шулай ук Татарстан Республикасы Рәисенең Татарстан Республикасы Дәүләт Советына Юлламасында игълан ителгән 2025 елда Ватанны саклаучылар елы чараларында актив катнашырга.
Утырышта шулай ук түбәндәге мәсьәләләргә игътибар бирелде:
1. 2024 елда ватандашлар белән эшләү нәтиҗәләре һәм 2025 елга планнар турында.
2. "2019-2025 елларга читтә яшәүче ватандашларыбызның Россия Федерациясенә ирекле күчеп килүенә ярдәм күрсәтү" Татарстан Республикасы дәүләт программасын гамәлгә ашыру турында.
3. 2024 елда ватандашлар белән сәүдә-икътисадый хезмәттәшлекне үстерү буенча эшче төркем эшчәнлеге нәтиҗәләре турында.
4. Татарстан Республикасының чит илләрдәге ватандашлар һәм Россия Федерациясе субъектларындагы татар иҗтимагый оешмалары белән үзара эшчәнлеге турында.
2024 елда ватандашлар белән сәүдә-икътисадый хезмәттәшлекне үстерү буенча Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары – Татарстан Республикасы сәнәгать һәм сәүдә министры җитәкчелегендәге эшче төркем эшчәнлеге дәвам итте. Аның составына 36 кеше – башкарма хакимият органнары, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты, республиканың Россия Федерациясе субъектларындагы һәм чит илләрдәге вәкиллекләре вәкилләре керә.
2024 елда эшче төркем утырышлары Россия Федерациясе субъектларындагы һәм чит илләрдәге вәкилләр белән атналык видеоконференцияләр кысаларында уздырылды (Татарстан Республикасы Рәисе Администрациясе Җитәкчесе Ә. Ә. Сәфәров квартал саен раслый торган план-график нигезендә). 2024 елның 11 аенда 44 киңәшмә, шул исәптән эш төркеменең 3 утырышы узды, аларда республика предприятиеләре продукциясен аннан читтә чыгару, инвестиция проектларын гамәлгә ашыру, шулай ук Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты линиясе буенча ватандашлар проектларын алга җибәрү мәсьәләләре каралды.
Хезмәттәшлекнең шартнамә базасын киңәйтү максатларында 2024 елда чит ил һәм Россия Федерациясе субъектлары партнерлары белән 17 килешү һәм аларны гамәлгә ашыру буенча чаралар планы төзелде (10 – Россия Федерациясе субъектлары белән һәм 7 – чит илләр белән).
Ватандашлар белән хезмәттәшлек итү мисаллары буларак Төркия Республикасындагы вәкиллек тарафыннан гамәлгә ашырыла торган проектлар китерелде. Татарстан территориясендә «Алабуга» МИЗ территориясендә агач эшкәртү заводы («EKS Plywood»), Казан шәһәрендә Kazan Palace by Tasigo кунакханә комлексының өченче этабы һ. б. төзү проектлары гамәлгә ашырыла. Казахстан Республикасындагы Тулы вәкаләтле вәкиллек ярдәмендә Казакъстан Республикасында KamaTyres.KZ шин заводы ачылды (Караганды өлкәсенең Сарань шәһәре).
Үзбәкстан Республикасында зур эш башкарылды. 2023 елдан «Джизак» махсус икътисади зонасы территориясендә индустриаль парк, 2022 елдан «Чирчик» технопаркы эшли. Татарстанда Үзбәкстанның логистик-бүлү үзәген төзү (Ташкент өлкәсе хокимияте белән берлектә) һәм Ташкент өлкәсендә «Кукмарафэктори» производствосын төзү (Ангрен ш.) проектлары эшләп бетерү стадиясендә. Ел дәвамында хезмәттәшлек буенча эшче төркемнәр утырышлары уздырылды.
Татарстан Республикасы Рәисе Р. Н. Миңнеханов, Беларусь Республикасы Премьер-министры урынбасары В. М. Каранкевич һәм «Татнефть» ГАҖ генераль директоры Н. У. Маганов катнашында «Могилевхимволокно» проекты буенча эшче төркем утырышы уздырылды (август).
Чехиядәге вәкиллек ярдәмендә Венгриянең «Хунланд трэйд» компаниясе белән Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы арасында даими элемтәләр урнаштырылды.
2024 ел дәвамында Татарстан Республикасы тарафыннан 20дән артык чит ил бизнес-миссиясе оештырылган. Татарстан Республикасының Россия Федерациясендәге Тулы вәкаләтле вәкиллеге ярдәмендә «Россия – Ислам дөньясы: Казан форумы» халыкара икътисадый форумында һәм БРИКС саммитында катнашу өчен дипломатик корпус вәкилләре һәм башка югары делегацияләр җәлеп ителде.
2024 елның 3 июнендә Инннополиста 1 мең эш урынына исәпләнгән мәгълүматларны эшкәртү үзәгенең беренче чираты ачылды.
Ватандашлар белән хезмәттәшлекне үстерүгә зур күргәзмә чаралары һәм форумнар ярдәм итә, аларда катнашу өчен ватандашлар чакырыла. “Россия – Ислам дөньясы: «Казан форумы” форумы аеруча билгеләп үтелде, ул Россия һәм Ислам дөньясы илләренең федераль статуска ия икътисадый багланышларының төп мәйданчыгы булып тора. Шулай ук 2024 елның ноябрендә Казанда узган «РОСТКИ: Россия һәм Кытай – үзара файдалы хезмәттәшлек» II Халыкара форумы.
2024 елның 9 аенда эш нәтиҗәләре буенча чит илләр белән товар әйләнеше 12% ка арткан, шулай ук экспорт күрсәткече 20% ка арткан.
Координацион советның 15 нче утырышы барышында бирелгән йөкләмәләрне исәпкә алып, Татарстан Республикасының төбәкара һәм халыкара багланышларын киләчәктә дә үстерү зарурлыгын исәпкә алып, ватандашлар белән сәүдә-икътисадый хезмәттәшлекне үстерү буенча эшче төркем эшчәнлеген 2025 елда да дәвам итәргә тәкъдим ителде.